Tesioun(-dis-Aup)
Thesium alpinum
Santalaceae
Nom en français : Thésium des Alpes.
Descripcioun :Lou tesioun-dis-Aup es uno planto de mountagno sènso péu que fai de pichòti mato de cambo primo, redo, mai o mens ramificado. Li fueio soun en long e primo peréu de 10 à 25 mm. Aquelo meno se destrìo dis àutri tesioun que fai de flour de 4 petalo. Lou fru èi dre (1 à 2 mm de larg), pourta pèr un pecou di pichoun.
Usanço :Couneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Thesium
Famiho : Santalaceae
Ordre : Santalales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 3 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Tepiero seco
- Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Thesium alpinum L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753